در ابتدا بهتر است با واژه سویق بیشتر آشنا شویم. به آرد تفت داده شده حبوبات، غلات و یا بعضی میوهها سویق گفته میشود. برای تهیه سویق، باید غلات یا حبوبات را تمیز کرده و سپس آسیاب کنیم و سبوس آن را جدا کرده و هریک از آرد و سبوس را جداگانه در حرارت غیرمستقیم حدود ۱۵-۲۰ دقیقه تفت دهیم. سپس سبوس تفت داده شده و آرد تفت داده را با هم مخلوط کنیم. علت این که سبوس و آرد را از هم جداگانه تفت میدهیم این است که سبوس معمولا زودتر میسوزد و بهتر است حرارت و زمان تفت دادن سبوس با آرد جدا باشد. یکی از روشهای دیگر تهیه سویق هم این است که حبوبات یا غلات را بعد از تمیز کردن، تفت دهیم و سپس آسیاب کنیم. در مورد حبوباتی مثل عدس که سبوس ندارند، نیازی به سبوس نیست.
سویقها خواص بسیار زایدی دارند و در طب گیاهی و طب اسلامی بسیار مورد تأکید قرار گرفتهاند. طوری که بالاترین درجه ارزش را به سویق دادهاند. امام موسی کاظم در این باره میفرمایند: “همانا سویق همراه با وحی از آسمان نازل شد.”
قطعا مواد مورد استفاده در هر سویق، در خواص آن سویق مؤثر است. اما بطور کلی سویقها دارای خواص زیادی هستند که از عمدهترین آنها، تقویت و رشد بدن، استخوان سازی، تقویت بنیه نوزاد، جبران فقر آهن، تقویت معده و روده، انرژی زایی، سرشار از فیبر و انواع ویتامین، افزایش وزن، ضد پوکی استخوان، افزایش شیر در زنان شیرده، رفع تشنگی، تقویت هوش، تسکین دردهای استخوانی، تقویا قوای جنسی هستند.
برای درک بهتر علت مقوی بودن سویق این نکته قابل ذکر است که، در طبخ انواع غذاهای جامد در آب، درصد بالایی از ارزش غذایی مواد جامد در آب رها میشود. این موضوع در مورد مواد غذایی حیوانی مثل گوشت، حدود نیمی از ارزش غذایی را شامل میشود، اما در مورد غذاهایی مثل حبوبات، درصد بسیار زیادی از ارزش غذایی حبوبات و غلات در آب مطبوخ رها میشود. لذا برای دریافت مواد مغذی گیاهان، معمولا جوشانده آن گیاه تجویز میشود.
در تهیه سویق، بi علت این که بعد از تمیز کردن حبوبات و غلات هیچ پخت و پزی با آب صورت نگرفته و مستقیما آرد میشود، میتوان این اطمینان را داشت که تمام خواص حبوبات و غلات مورد استفاده در سویق موجود است و وارد بدن میشود.
سویق کینوا چیست؟
آرد تفت داده شده دانه کینوا را سویق کینوا گویند. بعد از تمیز شدن کینوا و شستشو با آب و اطمینان از گرفته شدن طعم تلخی کینوا، کینوا را خشکانده و سپس آرد کنید. آرد کینوا را به مدت حدود ۱۵ دقیقه روی حرارت غیرمستقیم تفت دهید تا بوی خامی آن گرفته شود. (مثل آردی که برای پخت حلوا تهیه میکنید) سپس در ظرفی مسطح قرار دهید تا خنک شده و نهایتا به ظرفی در بسته انتقال دهید. در جای خنک و خشک نگهداری کنید. قیمت عمده کینوا مقرون به صرفهتر است.
کاربرد سویق کینوا
از سویق کینوا میتوان در تهیهی انواع پنکیک، کیک، نان، شیرینی، بیسکوییت، کوکی، حلوا و هر نوع شیرینی که قابل تهیه با آردهای دیگر است، استفاده کرد. محصولات تهیه شده از سویق کینوا، بافت تردی دارند، چون سویق کینوا فاقد گلوتن است. گلوتن مادهای است که در اغلب حبوبات و غلات وجود دارد و موجب ایجاد چسبندگی در خمیر میشود و مضراتی برای دستگاه گوارش دارد.
امروزه در بعضی فروشگاههای و شیرینی پزیهایی که به پخت سالم و مواد سالم اهمیت میدهند، استفاده از سویق کینوا رواج یافته و شیرینیها و کوکیهایی از سویق کینوا تهیه میشود. سویق کینوا از فروشگاههای فروش کینوا در اصفهان قابل خرید است.
نحوه مصرف سویق کینوا
سویق کینوا را میتوان همراه با شیر، ماست، معجون، اسموتی، فرنی میل کرد. همچنین برای تهیه کوکی، کیک و پنکیک، شیرینی و غیره بسیار کاربرد دارد. سویق کینوا بسیار مقوی است و مصرف یک یا دو قاشق غذاخوری در روز کفایت میکند. به طور کلی سویق کینوا را میتوان در هر دستور غذایی که آرد کینوا کاربرد دارد، مصرف کرد. با این تفاوت که سویق کینوا مقویتر از آرد کینوا است و مصرف مقدار کمتر از سویق، کافی است.
خواص سویق کینوا
سویق کینوا مهمترین خواص کینوا را داشته و به علاوه به علت این که در آب پخته نشده است، میتوان اطمینان بیشتری در مورد مقویتر بودن سویق کینوا نسبت به دانه کینوا داشت. ضمنا سویق هر دانهای به علت این که آرد تفت داده شده است، درصدی ارزش غذایی بالاتری نسبت به آرد همان دانه دارد، چرا که تفت دادن باعث بالا رفتن برخی خواص میگردد. همچنین سویق هر دانه نسبت به آرد همان دانه هضم راحتتری داشته و بهتر توسط بدن جذب میگردد. پس باید گفت سویق کینوا نسبت به آدر کینوا جذب راحتتری دارد و همینطور درصد ارزش غذایی آن نیز بیشتر است. به طور کلی به علت مقوی بودن سویقها بهتر است در مصرف روزانه اعتدال را رعایت کرده و بیش از حد مصرف نشود. حدود دو قاشق غذاخوری در روز برای بزرگسالان و یک قاشق غذاخوری برای کودکان کافی است.
موارد مصرف سویق کینوا
موارد مصرف سویق کینوا مختلف است.
طرز تهیه پنکیک کینوا
مواد لازم
۲/۳پیمانه (۶۰گرم) آرد کینوا (سویق کینوا)
۲عدد موز
۲عدد تخم مرغ
۱ ق چای خوری بکینگ پودر
۱ق مرباخوری وانیل (عصارش باشه بهتره)
۱ ق مرباخوری دارچین
مقداری عسل و موز (جهت تزیین و کمی طعم شیرینی)
طرز تهیه
اول موزها را با چنگال داخل ظرف خوب له میکنیم، بعد دوعدد تخم مرغ، دارچین و وانیل را اضافه میکنیم و خوب هم میزنیم تا کاملا مخلوط بشوند. داخل یک ظرف جدا آرد کینوا (سویق کینوا) را با بکینگ پودر اول مخلوط میکنیم و بعد به مایع اضافه میکنیم ،در این مرحله اگر احساس کردید مایع سفت شده کمی شیر اضافه کنید.
مایع پنکیک که آماده شد، بگذارید حدود ۵ دقیقه در دمای محیط بماند تا بکینگ پودر به عمل آمده و بافت خوبی به پنکیک بدهد.
حالا در یک ماهیتابه نچسب، یک مقدار روغن اسپری کنید و مقداری از مواد را بریزید کف ماهیتابه بعد از ۲-۳دقیقه که روی آن حباب ایجاد شد برگردانید و ۱دقیقه برای طرف دیگر صبر کنید تا طلایی شود و نوش جان. آرد کینوا پنکیک را سالمتر و کم کالریتر کرد و بافت خیلی خوبی هم به پنکیک رزیمی ما داد.
مجموعه هایوا در نظر دارد به لطف خدا، با توسعه فعالیتهای خود، ضمن حفظ و ارتقا کیفیت محصولات، فرآوردههای بیشتری از کینوا، این دانه مغذی و بسیار مفید را تولید و در آیندهای نزدیک به بازار ارائه نماید.