کینوا چیست؟ کینوا یک نوع شبه غله است. به عبارت دیگر، کینوا اساسا دانه گیاه است. در این مقاله درباره کینوا چیست بیشتر صحبت میکنیم.
کینوا گیاهی فصلی و شبه غله با نام علمی Chenopodium Quinoa Willd است که یکی از گیاهانی که به تازگی در ایران مورد بررسی قرار گرفته و از آن بهرهبرداری میشود. این گیاه بومی کوههای آند در بولیوی، شیلی و پرو است.
کینوا غلهای است که آن را بخاطر دانههای خوراکیاش کشت میکنند. کینوا یک نوع شبه غله است. به عبارت دیگر، کینوا اساسا دانه گیاه است، اما شبیه غلات آماده و مصرف میشود. در گذشته، در امپراتوری اینکا (یک امپراتوری از سرخ پوستان آمریکای جنوبی)، کینوا محصول خیلی مهمی بود و این دانه را به عنوان مادر غلات میشناختند و تقدس خاصی برایش قائل بودند. این گیاه در آمریکای جنوبی قدمت هزار ساله دارد، اما در سایر نقاط دنیا، به تازگی شناخته شده و مصرف میشود.
کینوا گیاهی است که آن را بخاطر دانههای خوراکیاش کشت میکنند، اما در بعضی از مصارف، استفاده از برگ این گیاه نیز دیده شده است. برگ گیاه جوان به عنوان سبزی تازه و یا به صورت پخته استفاده میشود. بدلیل مواد مغذی بالا و توانایی کینوا برای ایجاد امنیت غذایی، سازمان ملل سال ۲۰۱۳ را «سال بینالمللی کینوا» در سرتاسر جهان نام گذاری کرد. این دانه خوراکی در میان افرادی که به تغذیه سالم اهمیت میدهند، بسیار محبوب شده است. دانشمندان ناسا روی این محصول بهعنوان محصولی مناسب برای کاشت در فضا کار کردهاند. این تصمیم بیشتر بخاطر مواد مغذی بالا و استفاده و کاشت آسان آن بوده است.
شرایط کشت کینوا چیست؟
گیاه کینوا قادر به تحمل دامنه دمایی ۴ تا ۴۰ درجه سانتیگراد است. معمولا خودگشن (قابلیت بارور شدن یک گیاه از خودش) است. اما گرده افشانی به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد در بارور شدن مؤثر است. دانه در خوشههای بزرگ تولید میشود. این گیاه کاملا به شرایط کم آبی مقاوم است. جوانه زدن ۲۴ ساعت پس از کشت (به شرط داشتن رطوبت کافی) شروع میشود و در سه تا پنج روز، گیاه از خاک بیرون میآید. برگهای کینوا معمولا به صورت سبزیجات برگ دار مثل اسفناج مصرف میشود، که در گیاهان جوان، معمولا سبز رنگ و در گیاهان بالغ، زرد، قرمز و یا بنفش است.
مناسبترین PH برای رشد کینوا، ۶ تا ۷ است، اما قادر است در گستره PH اسیدی یعنی ۵/۵ تا قلیایی بالا یعنی ۹/۵ رشد کند. این نشان میدهد که به سم آلومینیوم نیز مقاوم است. این گیاه به میزان ۴۰۰ تا ۸۰۰ میلیمتر آب در طول دوره دارد، اما با ۲۵۰ میلیمتر نیز نتیجه ایدهآل داده است.
گیاه کینوا را بسته به شرایط آب و هوایی، یک بار و در بعضی اقلیم، دو بار در سال و حتی بیشتر میتوان کشت نمود. کینوا قادر به رشد در زمینهای سبک تا خشن میباشد. جهت افزایش تناژ در هکتار میتوان میزان بذر مصرفی در هکتار را بالا برد اما این بستگی به شرایط محیطی و تغذیهای گیاه دارد. دوره رشدی گیاه ۳ تا ۴ ماه ( معمولا ۱۰۰ روز) میباشد. رنج تولید گیاه در هکتار ۱۲۰۰ تا۵۰۰۰ کیلو میباشد.
ارزش غذایی کینوا چیست؟
دانه کینوا شامل ۱۳٪ آب، ۱۴٪ پروتئین، ۶۴٪ کربوهیدرات، ۶٪ چربی است. تحقیقات نشان داده است که ۱۰۰ گرم کینوا خام در روز منبع غنی برای پروتیین، فیبر غذایی، ویتامین ب و مواد مغذی معدنی است. کینوا پخته، که معمولاً به این صورت مصرف میشود، دارای ۷۲٪ آب، ۲۱٪ کربوهیدرات، ۴٪ پروتئین، ۲٪ چربی است. مواد مغذی کینوا پس از پختن به صورت محسوسی کاهش پیدا میکند.
۱۰۰ گرم کینوا پخته ۱۲۰ کالری دارد و منبع غنی منگنز و فسفر است (به ترتیب ۳۰٪ و ۲۰٪ نیاز روزانه) و همچنین شامل کمی فیبر غذایی (۱۰–۱۹٪ نیاز روزانه) و سایر مواد مغذی معدنی از جمله آهن، روی و منیزیم است.
تفاوت کینوا سفید، قرمز و سیاه
سه نوع اصلی کینوا وجود دارد که عبارت است از:
- کینوای سفید
- کینوای قرمز
- کینوای سیاه
کینوا هم، مانند سایر غلات،در رنگهای مختلف موجود است اما کینوا سفید مرسوم تر و بیشتر در دسترس هست و در واقع یک رنگ مایل به زرد دارد که به آن کینوا طلایی هم گفته میشود. در واقع همه انواع کینوا دانههای یکسانی هستند و تفاوت کینوا سفید، قرمز و سیاه از نظر مواد مغذی اندک است.
تفاوت کینوا سفید، قرمز و سیاه از نظر ارزش غذایی کم است ولی در طعم، بافت و زمان پخت متفاوت هستند.
کینوا سفید ظریفترین و سبکترین بافت را دارد و بعد از پخت نرمتر از انواع دیگر آن است. کینوا قرمز که بعد از پخت بیشتر به قهوهای روشن تبدیل میشود، طعم شیرینتری دارد و بافت آن هنگام جویدن بیشتر حس میشود. کینوآ قرمز تا حدودی از نظر طعم و بو شبیه فندق است.
کینوا قرمز برای تهیه سالاد سرد انتخاب بهتری است زیرا شکل خود را بعد از پخت حفظ میکند. کینوا سیاه عطر و طعم خاکیتری دارد و کمی شیرین مزهتر از کینوا سفید است و رنگ سیاه خود را بعد از پخته شدن حفظ میکند. کشت و مصرف کینوا سفید در ایران رایجتر از انواع دیگر آن است. با وجود این که تفاوت اندکی در عطر و طعم انواع رنگهای کینوا وجود دارد ممکن است بافت و طعم یکی از آنها شما را برای یک غذای خاص بیشتر تحت تأثیر قرار دهد.
شما میتوانید خرید کینوا را از فروشگاه هایوا تهیه کنید.
مهمترین خواص کینوا
- کینوا یک پروتئین کامل است
- کینوا بیشتر از غلات دیگر فیبر دارد
- کینوا عاری از گلوتن است
- کینوا با داشتن تمام آمینو اسیدهای ضروری سرشار از پروتئین است
- کینوا منیزیم زیادی دارد
- کینوا از پوکی استخوان جلوگیری میکند
- کینوااز بیماریهای قلبی عروقی جلوگیری میکند
- کینوا سرشار از آهن است
- کینوا از سوخت وساز ماهیچهها حمایت میکند
- کینوا سرشار از روی است
- کینوا یک آنتیاکسیدان مهم برای پوست است
- کینوا از کبد محافظت میکند
- کینوا سرشار از پتاسیم است
- کینوا از سنگهای کلیه جلوگیری میکند
- کینوا برای سلامت متابولیک مفید است
- کینوا سرشار از آنتیاکسیدان است
- کینوا به کاهش وزن کمک میکند
- کینوا خواص ضدالتهابی دارد
- کینوا کلسترول را کاهش میدهد
- کینوا از کمخونی جلوگیری میکند
- کینوا سبب بهبود سلامت قلب میشود
- کینوا باعث بهبود گوارش میشود
- کینوا خطر ابتلا به دیابت و فشار خون بالا را کاهش میدهد
- کینوا طول عمر را افزایش میدهد
- کینوا خواص ضدعفونیکننده دارد
نظر شما درباره کینوا چیست؟ نظرات خود را باما درمیان بگذارید.